برخلاف سایر کشورها، ادویه های اصیل ایرانی نه تنها برای طعم دهی، بلکه برای سلامت و گرمی دادن به غذا استفاده می‌شود که قطعاً این غذاها را برای افرادی که به سلامت خود حساس هستند، ایده آل می‌کند.
اگر در حال برنامه ریزی برای تهیه یک غذای مقوی به سبک ایرانی هستید، باید با پرمصرف‌ترین ادویه‌ها در ایران خوب آشنا باشید. ادویه شیراز به مشتریان خود اغلب توصیه می‌کند به جای خریدن ادویه‌های از قبل آسیاب شده، آنها را در آشپزخانه خودشان آسیاب کنند. وقتی آنها را در خانه آسیاب می‌کنید، طعم و عطر بیشتری ایجاد می‌کنند، بنابراین ایده خوبی است که روی یک مخلوط کن ادویه یا هاون با کیفیت خوب سرمایه گذاری کنید.
ادویه‌های ایرانی اصیل و محبوب
برخی از ادویه‌های ایرانی نه تنها در ایران بلکه در کشورهای خاورمیانه نیز پرطرف‌دار است.
منشأ برخی از آنها از ایران سرچشمه می‌گیرند، در حالی که برخی دیگر از سرزمین‌های دور و دراز می‌آیند. با این حال همه آنها جای خود را در پخت غذاهای ایرانی به شکل خوش طعم ترین، معطرترین و خاطره‌انگیزترین غذاهای ایرانی پرکرده‌اند.
در اینجا به برخی از مهم‌ترین و اصیل‌ترین ادویه‌های ایرانی و خاورمیانه می‌پردازیم.
زردچوبه
زردچوبه، از بین همه ادویه‌های ایرانی پرمصرف‌ترین ادویه‌ها در ایران شناخته شده است. درواقع ترکیب زردچوبه و پیاز سرخ شده یا همان پیاز داغ پایه‌ی اصلی بیشتر غذاهای ایرانی است. ایرانیان هزاران سال است که زردچوبه را به دلیل خواص ضد باکتریایی و ضدعفونی آن مصرف می‌کنند.
با این حال، یکی دیگر از دلایل کلیدی استفاده ایرانی‌ها از زردچوبه، توانایی قوی آن در خنثی کردن بوی نامطلوب گوشت و تخم مرغ در غذاها است. ادویه به خودی خود طعم و عطر قوی ندارد، اما اگر هنگام پخت غذای ایرانی فراموش کنید آن را اضافه کنید، حتماً متوجه خواهید شد یک چیز غذا کم است.
پودر سیر
پودر سیر، به معنای واقعی کلمه همان سیر خشک پودر شده است. همه مشخصات و خواص سیر را به سر میز غذا می‌آورد اما به شکل و شمایلی بسیار راحت‌تر.
پودر سیر طعم خود را هنگام پختن به مقدار زیادی از غذاهای ایرانی بدون نیاز به پوست کندن و له کردن سیر به ارمغان می‌آورد و آن را برای پخت سریع و روزانه ایده آل می‌کند.
برای غذاهای سنتی مخصوصاً مانند میرزا قاسمی و کشک بادمجان، ایرانی‌ها هم از پودر سیر و هم از خود سیر استفاده می‌کنند.
فلفل سیاه
یکی از محبوب‌ترین ادویه‌ها در سراسر جهان و ایران، رایحه تند و تیز فلفل سیاه است که برای سرکوب بوی نامطبوع تخم مرغ، گوشت و ماهی و در عین حال افزایش طعم در غذاهای ایرانی و جهانی استفاده می‌شود.
فلفل سیاه چه پودر شده و چه تازه آسیاب شده در بسیاری از غذاهای ایرانی استفاده می‌شود و معمولاً به تخم مرغ سرخ شده، املت، سوپ، خوراک لوبیا قرمز و آبگوشت اضافه می‌شود.
فلفل چیلی
فلفل چیلی که در ایران با نام فلفل قرمز شناخته می‌شود، یکی از محبوب‌ترین ادویه‌ها در غذاهای ایرانی است. فلفل قرمز را می‌توان به صورت تازه، خشک، آسیاب شده یا به صورت پودر استفاده کرد.
در حالی که فلفل سیاه به خاطر نت‌های عمیق، فلفلی و عطر قوی‌اش شناخته می‌شود، فلفل چیلی می‌تواند مقدار زیادی گرما و عطر تندی را به هر غذای بسته به مقدار مصرف اضافه کند.
میزان مصرف فلفل چیلی بسته به موقعیت مکانی در ایران متفاوت است. به طور متوسط غذاهای ایرانی برخلاف غذاهای هندی به تند و تیز بودن معروف نیستند و در عوض سرشار از ادویه‌های اصیل ایرانی هستند.
هرچند افزودن یک یا دو فلفل قرمز در خورش‌های معروف ایرانی مانند قیمه و قورمه سبزی بسیار رایج است. در حالی که شاید طعم آن را خواهید چشید، اما لزوماً منجر به عرق کردن شما ناشی از تندی آن نمی‌شود.
زیره
زیره سیاه ادویه معروف و پرخاصیتی در ایران است. در حالی که استفاده از زیره در دستور غذاها چندان رایج نیست، اما در طب سنتی ایرانی بسیار رایج است.
هم دانه زیره و هم پودر زیره در غذاهایی مانند زیره پولو و حتی گاهی به عنوان چاشنی پنیر صبحانه استفاده می‌شود.
در طب سنتی ایرانی از ادویه‌ها و گیاهان زیادی برای تهیه مایعی به نام عرق استفاده می‌شود که حاصل تقطیر با آب است. این نوع از ادویه ایرانی به عنوان یک طب سنتی کاربردهای فراوانی دارد.
تخم گشنیز
دانه‌های گشنیز متفاوت از گشنیز یا گشنیز که برگ‌های گیاه است، در آشپزی ایرانی بسیار رایج است که به طعم سبک و مرکباتی معروف است که در هنگام پخت بسیار ترد می‌شود.
دانه‌های گشنیز در صورت استفاده به صورت آسیاب شده یا پودر شده، ادویه و تلخی لطیف را همراه با عطری قوی به بسیاری از سوپ‌ها و خورش‌های ایرانی می‌افزایند و از پودر آن می‌توان به عنوان بخشی از ماریناد گوشت نیز استفاده کرد.
دارچین
دارچین ادویه‌ای معروف ایرانی است که گرمی، طعم و شیرینی فوق‌العاده‌ای به بسیاری از غذاهای ایرانی می‌بخشد.
دارچین که معمولاً به عنوان پودر دارچین در آشپزی ایرانی استفاده می‌شود، ادویه‌ای کلیدی در غذاهایی مانند: قیمه، آبگوشت و شله زرد است. همچنین در ایران افزودن چوب دارچین به چای برای افزایش طعم و عطر بسیار رایج است. در کل دارچین پرمصرف‌ترین ادویه‌ها در ایران است.
هل
این ادویه خوش بوی بهشتی که در فارسی به هل معروف است معمولاً در شیرینی‌ها و دسرها استفاده می‌شود. بوی بسیار شیرین و گرم هل عطری جادویی دارد که می‌تواند یک کلوچه ساده را به مرحله جدیدی از طعم و لذت برساند.
برخی سوقاتی‌های ایرانی مانند قطاب، باقلوا و گز همگی از خواص معطر هل بهره می‌برند و در سایر دسرهای ایرانی مانند بستنی زعفرانی، پودینگ زعفرانی و کاچی نیز محبوب هستند. همچنین به عنوان طعم دهنده در چای استفاده می‌شود.
زعفران
زعفران یکی از پرمصرف‌ترین ادویه‌ها در ایران است که از گیاه زعفران به دست می‌آید. منشأ این ادویه به شرق ایران بر می‌گردد.
زعفران به دلیل وجود نت‌های ظریف، گلی و خاکی، عطر قوی و افزودن رنگ‌های گرم، زرد و نارنجی به غذایی که در آن استفاده می‌شود، معروف است.
زعفران در آشپزی ایرانی به خاطر برنج زعفرانی که به دلیل رنگ زرد چشمگیرش معروف است، به عنوان چاشنی برای کباب مرغ یا بره و در بسیاری از خورش‌های مختلف برای عطر و طعم بیشتر استفاده می‌شود.
همچنین در تعریف بسیاری از دسرهای ایرانی مانند شیرینی‌هایی مانند کاچی ، بستنی زعفرانی و پودینگ زعفران نقش مهمی ایفا می‌کند.
زنجبیل
زنجبیل، مانند بسیاری از غذاهای دیگر در سراسر جهان نقش مهمی در غذاها دارد. طعم بی نظیر آن، ترکیبی از طعم، گرمی و شیرینی و عطر بی نظیر است که در بسیاری از غذاهای ایرانی استفاده می‌شود.
کاربردهای رایج زنجبیل در غذاهای ایرانی شامل استفاده در خورش، مرینیت کردن مرغ و شیرینی است. به دلیل خواص دارویی این ادویه بسیار مورد توجه است و همچنین برای افزودن مقدار زیادی ادویه به چای داغ استفاده می‌شود.
جوز هندی
این ادویه در ادویه‌های اصیل ایرانی در زبان فارسی به نام جوز هندی شناخته می‌شود. این محصول دانه‌ای سفت و قهوه‌ای رنگ از درخت جوز است و در پخت و پز بیشتر به صورت آسیاب شده استفاده می‌شود. جوز هندی می‌تواند به بسیاری از غذاها، طعمی تند و گرم و شیرین اضافه کند.
در آشپزی ایرانی از جوز هندی در بسیاری از خورش‌ها، به عنوان بخشی از مرینیت و سس مرغ برای غذاهای گوشتی استفاده می‌شود. همچنین به دلیل خواص دارویی بسیار مورد توجه قرار گرفته می‌شود.
